حادثه ناشی از کار چیست؟
هر نوع حادثه و اتفاق که در حین انجام کار یا وظیفه برای کارکنان یا کارگران مشغول در کارگاه و محل کار رخ بدهد، حادثه ناشی از کار تلقی است. به موجب ماده 60 قانون تامین اجتماعی، زمان انجام ماموریت و یا مسیر رفت و برگشت به خانه نیز در دسته حوادث ناشی از کار قرار می‌گیرد.
این حوادث ممکن است باعث ایجاد خسارت‌های مالی و گاهی جانی شوند. به نحوی که کارگران از نظر جسمی آسیب دیده یا حتی عضو بدن خود را از دست بدهند. از طرفی این احتمال وجود دارد که کارگران و کارفرمایان مجبور به پرداخت غرامت‌هایی خواهند شد.
انواع حادثه ناشی از کار
برای توضیح دقیق تر درباره حوادث ناشی از کار می‌توانیم به مواردی اشاره کنیم که در این گروه قرار می‌گیرند.
- بیمه شده در کارگاه و مؤسسات مشغول به کار است.
هنگامی که کارگران بیمه شده یک کارگاه، مؤسسه یا کارخانه در زمان فعالیت در محیط کار دچار سانحه شوند، تجربه حادثه ناشی از کار را دارند.
- وقتی بیمه شده خارج از محیط کار، مشغول انجام وظیفه است.
نیروهای بیمه شده یک کسب و کار که هنگام انجام مأموریت در خارج از محیط کاری هستند، می‌توانند از حق و حقوق کارکنان آسیب دیده ناشی از حوادث در محیط کار بهره مند شوند.
- بیمه شده در رفت و برگشت کار و منزل دچار حادثه شود.
افرادی که در یک شرکت، کارخانه یا مؤسسه ای مشغول به کار و البته بیمه هستند، اگر در مسیر رفت و برگشت مسیر کار و منزل دچار حادثه شوند، نوعی حادثه ناشی از کار را تجربه کرده اند.
- کارگر هنگام مراجعه به درمانگاه و توانبخشی دچار سانحه شده و آسیب ببیند.
اگر کارگر بیمه شده در ساعات کاری به مرکز درمانی مورد نظر مراجعه کند و آسیب ببیند، تجربه یک نوع از حوادث ناشی از کار را داشته است.
- اگر بیمه شده هنگام کمک به سایر بیمه شدگان و نجات آنها آسیب ببیند.
حادثه ناشی از اتفاقات محیط کار به زمانی نیز مربوط خواهد شد که اتفاقی در محیط کار رخ داده و کارگران و کارکنان بیمه شده در حال نجات سایرین هستند و خود نیز در این شرایط آسیب خواهند دید. بیمه شدگان آسیب دیده می‌توانند برای دریافت حق و حقوق خود پیگیری کنند.
به طور کلی بر مبنای ماده 60 قانون تأمین اجتماعی، حادثه ناشی از کار «هر اتفاق ناگواری است که برای بیمه شده در زمان انجام مسئولیت‌ها و یا به خاطر آنها رخ می‌دهد.»
علل بروز حادثه در محیط کاری
برای اینکه آسیب‌های ناشی از حادثه در محیط کاری کمتر شوند، بهتر است با علل رخ دادن آنها آشنا شوید که عبارتند از:
- آموزش ندادن کارگران و کارمندان برای استفاده از تجهیزات در محیط کاری و کارخانه
- کمبود وسایل ایمنی برای کار با دستگاه‌ها و ابزارهای کاربردی و مهم در کار
- بی توجهی کارکنان به نکات بهداشتی و ایمنی
- اعتماد زیاد کارکنان شرکت‌ها و کارخانه‌ها به تجارب و مهارت‌های کاری خود
- نبود لوازم ضروری و مواد بهداشتی برای حفظ سلامتی کارکنان. برای مثال فقدان تهویه هوا، دستکش، عینک، کلاه ایمنی و ماسک در زمان کار با دستگاه‌های مختلف، باعث بروز حادثه ناشی از کار می‌شود.
- اضطراب و نگرانی‌های شخصی و کاری کارگران. نگرانی، استرس شغلی و شخصی و ترس از شرایط مختلف باعث کاهش تمرکز افراد هنگام کار و نادیده گرفتن اصول ایمنی می‌شوند.
- نادیده گرفتن نظم، ترتیب و چیدمان لوازم مختلف باعث ایجاد هرج و مرج و بروز حوادث مختلفی می‌شود.
حقوق بیمه شدگان در بروز حوادث ناشی از کار
در ماده 60 قانون تأمین اجتماعی ذکر شده که آسیب دیدگان حوادث ناشی از کار تحت پوشش بیمه درمانی هستند. در صورت اعلام حادثه به سازمان تأمین اجتماعی و وزارت کار، کارشناسان دادگستری و بازرسان صحت اتفاق را بررسی می‌کنند و مقصران اصلی حادثه را تعیین می‌کنند. بیمه شدگان باید با سیستم حقوق و دستمزد و همچنین وضعیت حق و حقوق خود در سال 1402 آشنایی داشته باشند.
با این اطلاعات می‌توانند هنگامی که در شرکت، مؤسسه، کارخانه یا هر کسب و کار دیگری استخدام می‌شوند با سیستم حسابداری دستمزد آن کسب و کار بیشتر آشنا باشند. به این ترتیب حتی در زمان بروز حادثه ناشی از کار می‌توانند شکایت و پیگیری را به درستی انجام دهند. در نتیجه حق و حقوق مادی خود را به طور کامل دریافت کنند.
نکاتی درباره حوادث ناشی از کار
باید توجه داشته باشید که حادثه ناشی از کار زندگی بیمه شدگان را در مدت زمان مشخصی تحت تأثیر قرار نمی‌دهد. به همین دلیل حق و حقوق کارکنان آسیب دیده در محیط کار، حتی پس از بازنشستگی هم به این افراد تعلق می‌گیرند. به نحوی که بازنشستگان آسیب دیده در حادثه ناشی از کار می‌توانند با آگاهی از سیستم حقوق و دستمزد شکایت کرده و حقوق مادی خود را دریافت کنند.
این موضوع درباره کارگر آسیب دیده ای نیز صادق است که رضایت محضری می‌دهد و شکایت خود را پس می‌گیرد. اما کارفرما حق و حقوق او را بر اساس موازین وزارت کار و تأمین اجتماعی در سال جاری پرداخت نمی‌کند. در این حالت او می‌تواند شکایت کرده و برای دریافت کامل حق و حقوق پیگیری‌های لازم را انجام دهد.
کلام آخر
در این مطلب به توضیح حادثه ناشی از کار و معرفی انواع آن پرداختیم. در ضمن شما را نکاتی آشنا کردیم که کارگران آسیب دیده می‌توانند بر مبنای آنها، پیگیر حق و حقوق خود شوند. اکنون نوبت شماست که نظرات و تجربیات خود را از حوادث ناشی از کار با ما به اشتراک بگذارید.
پرسش‌های پرتکرار
حق و حقوق حادثه ناشی از کار شامل چه افرادی می‌شود؟
- کارگرانی که طی قرارداد کاری خود توسط کارفرما بیمه شده اند، می‌توانند هنگام سانحه از حقوق آسیب دیدگان و از کار افتادگان بهره مند شوند.
آیا فقط اتفاقات درون محیط کار مشمول حوادث ناشی از کار می‌شوند؟
- خیر. آسیب در هنگام انجام وظیفه در خارج از محیط کاری، هنگام رفت و برگشت مسیر کار و منزل یا هنگام رفتن به مرکز درمانی در ساعت کاری جزو حوادث ناشی از کار هستند.
آیا بیمه حادثه ناشی از کار محدودیت زمانی دارد؟
- خیر. حتی اگر فرد در زمان بازنشستگی متوجه عوارض ناشی از آسیبی شود که در محیط کار دیده است، می‌تواند برای دریافت حق و حقوق خود پیگیری کند.
