دستورالعمل ایمنی جوشکاری و برشکاری

نام محصول علائم ایمنی :  دستورالعمل ایمنی جوشکاری و برشکاری

کد کالا علائم ایمنی :  D 08

*  در صورت درخواست سایز سفارشی تابلو ایمنی برای شما مشتریان عزیز تولید خواهد شد.

*  امکان اضافه شدن لوگو شرکت در گوشه کار بصورت رایگان امکان پذیر می باشد.

*  قبل از تولید طرح هایی نهایی چاپ برای شما ارسال خواهد شد.

آيين نامه ايمني جوشكاري و برشكاري گرم  

باسمه تعالي

  هدف و دامنه شمول: هدف از تدوين اين آئين نامه ايمن سازي محيط كار و محافظت از نيروي انساني و منـابع مادي و پيشگيري از حوادث و بيماريهاي ناشي از كار در كليه كارگاههائي كـه عمليـات جوشكاري و برشكاري گرم و فرايندهاي مرتبط با آن انجام مي گيرد ،مي باشد . مقررات اين آئين نامه به استناد ماده 85 قانون كار جمهوري اسلامي ايران تدوين گرديـده است. فصل اول - تعاريف جوشكاري فلزات : عملياتي است كه بوسيلة عواملي مانند حرارت ، فشار و جريان الكتريسيته سبب ايجاد پيوستگي در فلز و يا فلزات مورد اتصال مي گردد . قوس الكتريكي : با نزديك كردن دو قطب مثبت و منفي جريان برق ، در لحظة كوتاهي قبل از برخورد ، جرقه اي بوجود مي آيد كه شعلة حاصل از آن جرقة كوتاه را قوس الكتريكي مي نامند .

جوشكاري با قوس الكتريكي : جوشكاري است كه باكمك گرماي ناشي از قوس الكتريكي باعث ذوب و درهم پيوستن و آميخته شدن قطعات فلزي مي گردد . جوشكاري مقاومتي : جوشكاري با فشار است كه در آن گرماي لازم براي جوشكاري ، توسط مقاومت ناشي از عبور جريان الكتريكي از منطقة جوش بين دو فلز تأمين مي گردد . جوشكاري گازي : جوشكاري است كه در آن منبع حرارتي لازم جهت ذوب فلز ( فلز پايه يا مفتول پر كننده ) از گرماي ناشي از سوختن يك گاز در مجاورت گاز اكسيژن ، تأمين مي گردد. 

برشكاري گرم: اين نوع برشكاري بر اساس بالا بردن دماي فلز تا حد مذاب با ايجاد شعله بوده و سپس توسط فشار گاز اكسيژن ماده مذاب را از محل خود خارج نموده تا ايجاد شيار برش صورت پذيرد

فصل دوم – مقررات عمومي ماده 1 : كليه عمليات جوشكاري و برشكاري بايد توسط افراد ماهر صورت پذيرد. ماده 2 : كليه دستگاه ها و تجهيزاتي كه براي جوشكاري و برشكاري بكار برده مي شـوند، بايـد بـه طور مرتب و بر اساس دستورالعمل هاي كارخانه سازنده مورد بازديد ، آزمايش و دقت سنجي قـرار گرفته و در صورت وجود نقص و يا فرسودگي، تعمير و يا از فرآيند كار خارج گردند . ماده 3 : وضعيت ايستائي دستگاه ها و تجهيزات جوشكاري و برشكاري بايستي به گونه اي باشد كـه از هر گونه حركت اتفاقي جلوگيري به عمل آيد. ماده 4: مجوز كتبي انجام عمليات جوشكاري و برشكاري بايد توسط كارفرما يا نماينده وي صادر گردد . ماده 5 :مجوز انجام عمليات جوشكاري و برشـكاري بايـد حـداقل نـوع فراينـد،مخاطرات شـغلي، اقدامات كنترلي و مدت زمان انجام كار را در برگيرد. ماده 6 : كليه دستگاه ها و تجهيزات جوشكاري و برشكاري بايدبطور كاملاً ايمن نصب وبهره برداري گردد. ماده 7 :كليه دستگاه ها و تجهيزات جوشكاري و برشكاري بايد در مكاني نگهداري و انبار شوند كه از صدمات فيزيكي و شيميايي محافظت گردد. ماده 8 : روش انجام عمليات جوشكاري و برشكاري بايد بـه گونـه اي باشـد كـه عـلاوه بـر فـرد جوشكار يا برشكار،خطري براي ساير كارگران و يا افراد متفرقه در بر نداشته باشد.  ماده9 : ديوارها و سطوح جانبي محل جوشكاري بايد به گونه اي باشد كه بيشترين جذب تشعشعات مـضر را داشته باشد. ماده10 : نصب پاراوان هاي غير قابل اشتعال و متناسب بـا نـوع كـار در محـل هـاي جوشـكاري و برشكاري براي حفاظت كارگران و افراد متفرقه الزامي است. مـاده 11 : فيلتـر و پوشـش بيرونـي در محـافظ هـاي دسـتي ، عينكهـاي جوشـكاري و كـلاه بـا شيلد(سپر)جوشكاري ، بايد در مقابل پاشش مواد جوشكاري ، سايش و خرد شدن موضـعي ، مقـاوم بوده و از جنس شيشه يا پلاستيك شفاف نسوز باشد. ماده12 : كلاه ايمني جوشكار يا برشكار بايد مجهز به سپر جوشكاري باشد بگونه اي كـه در هنگـام بالا زدن فيلتر جوشكاري چشم ها و صورت كارگران را در برابر پرتاب ذرات سرباره محافظت نمايد. ماده 13 : شماره تيرگي فيلترهاي مورد استفاده در انواع عمليات جوشكاري و برشكاري بايد متناسب با نوع عمليات و استاندارد باشد. ماده 14 : عينك ها و ماسك هاي جوشكاري ( محافظ هاي دستي ) بايد به خوبي نگهـداري شـده و همواره تميز و بدون عيب باشد . ماده 15 : در هنگام جوشكاري يا برشكاري كه احتمال ريزش جرقه ، سرباره يا مواد مذاب از بالا بـر روي بدن وجود دارد، استفاده از پوشش هاي نسوز الزامي است. ماده 16 : اقدامات كنترلي بايد به نحوي انجام گيرد تـا از انتـشار آلاينـده هـاي ناشـي از عمليـات جوشكاري به ساير قسمتهاي كارگاه جلوگيري به عمل آيد. ماده 17 : انجام كلية عمليات چربي زدايي يا تميز كاري با هيدروكربن هاي كلـردار در كارگاههـاي جوشكاري ، برشكاري و فرآيند هاي مرتبط ممنوع است.  ماده 18 :اگر قطعه كاري با استفاده از حلال هـا چربـي زدايـي شـده باشـد ،بايـد پـيش از شـروع جوشكاري آن را كاملاً از باقيماندة حلال پاك و خشك نمود. ماده 19 : جوشكاري و برشكاري در مكان هايي كه مواد يا گازهاي قابل اشتعال يا انفجار وجود دارد، ممنوع است. ماده 20 : كليه قسمت هايي كه در اثر جوشكاري يا برشكاري احتمال وقوع آتش سـوزي در آن هـا وجود دارد بايستي از مصالح نسوز ساخته شده و يا با استفاده از روش هاي مناسب از ايجـاد حريـق جلوگيري به عمل آيد. ماده 21 : هرگونه درز يا شكاف ، حفره و پنجـــره هاي باز و يا شكستـــه در كف و ديواره هـاي محل جوشكاري يا برشكاري بايد بطور مناسب پوشيده يا بسته گردند تا خطر ريزش يا پاشش ذرات ناشي از جوشكاري و برشكاري به طبقات زيرين و يا واحدهاي مجاور از بين برود . ماده22 : قبل از شروع عمليات جوشكاري و برشكاري در فضاهاي بـسته و محـدود بايـد از تهويـة مناسب محيط كار اطمينان حاصل نمود . ماده 23 : در هنگام جوشكاري و برشكاري كه تأمين سيستم تهويه مناسب امكانپذير نمي باشد، استفاده از تجهيزات مستقل تنفسي الزامي است. ماده 24 : سيلندرهاي گاز و دستگاه هاي جوشكاري و برشكاري بايستي همواره خـارج از فـضاهاي بسته و محدود مستقر گردد . ماده 25 : لوله هاي مورد استفاده براي تهوية گازهاي خروجي ناشي از جوشـكاري و برشـكاري در فضاهاي بسته و محدود بايد از مواد غير قابل اشتعال ساخته شده باشد. ماده 26 : جوشكاري و برشكاري مخازن سربسته و يا حاوي مواد قابل اشتعال و انفجار ممنوع است.  ماده27 : جوشكاري و برشكاري مخازني كه قبلاً حاوي مـواد قابـل اشـتعال و انفجـار بـوده و يـا محتويات قبلي آن مشخص نمي باشد، بدون رعايت اصول ايمني و استانداردهاي مربوطه ممنوع است. ماده 28 : كلية دستگاه ها و تجهيزات جوشكاري و برشكاري بايد داراي لوح مشخصات فني باشد . ماده29 :درپايان هر شيفت كاري عمليات جوشكاري و برشكاري ، بايداطراف محل كار بازرسـي و فقط پس از اطمينان از عدم وجود جرقه ،شعله و يا سرباره داغ محل كاررا ترك نمود. فصل سوم –جوشكاري و برشكاري با گاز ماده 30 : تماس روغن ، گريس و مــواد قابــل اشتــعال و انفجار با كليه دستگاه هـا و تجهيـزات جوشكاري و برشكاري گازي ممنوع مي باشد . ماده 31 : استفاده از گاز اكسيژن به عنوان جايگزين هواي فشرده ممنوع است. ماده 32 : استفاده از شعله جهت انجام آزمايش نشتي گازهادر سيلندرها و متعلقات آن ممنوع است. ماده33 : براي روشن نمودن مشعل جوشكاري و برشكاري بايد از فندك مخصوص آن استفاده نمود. ماده 34 : در پايان كارومواقعي كه عمليات جوشكاري و برشكاري انجام نمي گيرد بايد دستگاه هـا از منابع اصلي برق يا گاز جدا گردد. ماده 35 : كلية محل هاي اتصال از سيلندر گاز تا مشعل را بايد قبل از روشن نمودن مشعل به روش هاي ايمن و توسط كارگران ماهر مورد آزمايش نشتي قرار داد . ماده 36 : شيلنگ و اتصالات رابط بايد استاندارد بوده و فاقد نشتي،پوسيدگي و يـا هـر نـوع نقـص ديگري باشد . ماده 37 : اتصالات و مهره هاي اتصال بايد قبل از استفاده مورد بررسي قـرار گيرنـد و در صـورت وجود هر گونه عيب يا نشتي، تعويض گردند . ماده 38 : پر كردن سيلندرهاي اكسيژن و انواع گازها بايد توسط مراكز مجاز ومعتبر صورت پذيرد. ماده 39 :سيلندرهاي اكسيژن و انواع گازها بايد بصورت ادواري و بر اساس آئين نامه هاي حفـاظتي و استانداردهاي ملي توسط كارفرما مورد بازديد و آزمايش قرار گيرد. ماده 40 : كارخانجات و توليدكنندگان سيلندرهاي گاز و همچنين صنايع سيلندر پركنـي مكلـف بـه درج نام شيميايي و نام تجاري گاز بر روي بدنه سيلنــــدر مي باشند، و استفاده از سيلندرهاي گـاز كه نام شيميائي و نام تجاري محتويات آن بر روي سيلندر درج نشده باشد، ممنوع است. ماده 41 : استفاده از سيلندرهاي گاز و مولدهاي گاز استيلن كه داراي آسيب ديدگي يا خوردگي بوده و يا در معرض آتش سوزي قرار داشتهاند، ممنوع است. ماده 42 : سيلندرهاي گاز نبايد در معرض صدمات فيزيكي، شيميايي و تابش مستقيم نور خورشيد و شرايط نامساعد جوي قرار گيرند. ماده 43: سيلندرهاي گاز بايد بطور قائم و مطمئن در جاي خود محكم گردند تا از افتـادن احتمـالي آنها جلوگيري شود . ماده44 : سيلندرهاي گاز بايد دور از مواد قابل اشتعال و انفجار نگهداري و استفاده گردد. ماده45 : نگهداري سيلندر اكسيژن در مكان توليد گاز استيلن ممنوع مي باشد ماده46 : استفاده از اتصالات غير استاندارد، تبديل ها، وسايل غير ايمن و تنگ ها اكيداً ممنوع است. ماده 47 : جابجايي سيلندرهاي گاز با اهرم كردن شير يا سرپوش حفاظتي آن ممنوع مي باشد. ماده 48 : سيلندر گاز پر يا خالي نبايد بعنوان غلطك يا تكيه گاه استفاده گردد . ماده49 : سرپوش حفاظتي سيلندرهاي گاز بايد در جاي خود به طـور محكـم قـرار گيـرد مگـر در مواردي كه سيلندر گاز در حـــال استفاده مي باشد. ماده 50 : به منظور جلوگيري از بروز صدمات فيزيكي در هنگام جابجائي انواع سـيلندر هـاي گـاز ، استفاده از يك محفظه مناسب و ايمن الزامي است. ماده51 : هنگامي كه لازم است سيلندرها به همراه رگلاتورهاي متصل به آن جابجا شوند، بايد پس از بستن شير و قراردادن بر روي وسيله ايمن نسبت به جابجايي آنها اقدام نمود. ماده52 : استفاده از سيلندر گاز بدون رگلاتور استاندارد ممنوع است. ماده 53 : گرم كردن كپسول و شير گاز مخزن استيلن توسط شعله ممنوع است و در صـورت نيـاز، اين كار بايستي توسط آب گرم صورت گيرد. ماده54 : رنگ شيلنگ ها بايد مطابق با استاندارد شماره 3792 و رنگ بدنـه سـيلندرهاي گـاز بايـد براساس استاندارد شماره 712 موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران باشد. ماده 55 : بهره برداري از سيلندرهاي گاز فقط به صورت ايستاده مجاز است و به هيچ عنوان نبايد در حالت افقي يا وارونه از گاز داخل آن براي عمليات جوشكاري و برشكاري استفاده نمود. ماده 56 : قرار دادن اشياء بر روي انواع سيلندرهاي گاز ممنوع است. ماده 57 : قبل از جدا كردن رگلاتور از سيلندر گاز، بايد شير سيلندر گاز به طور كامل بسته شود. ماده 58 : سيلندرهاي گاز بايد دور از عمليات جوشكاري و برشكاري قرار گيرند تا شـعله، سـربارة داغ و جرقه به آن ها نرسد، در غير اين صورت مي بايست از موانع ضد آتش استفاده نمود . ماده 59 : استفاده از سيلندرهاي گاز به عنوان بخشي از مدار الكتريكي جوشكاري قوس الكتريكي ممنوع است. ماده 60 : در مكان هايي كه گاز از طريق سيستم لوله كشي تأمين مي گــــردد ، جنس لولـه هـا و كلية تجهيزات مرتبط بايد متناسب با نــــوع گاز و ايمن باشد،استفاده از رنگ ها و علائـم هـشدار دهنده براي مشخص شدن نوع گازلوله كشي ها الزامي است.  آيين نامه ايمني جوشكاري و برشكاري گرم  11از 8 ماده 61 : سيلندر هاي گاز پر و خالي و همچنين سيلندر انواع گازها بايد جدا از يكديگر و در محـل ايمن نگهداري شوند. ماده 62 : محل نگهداري و ذخيره سازي سيلندرهاي گاز مي بايست ضد آتـش و مجهـز بـه سيـستم تهويه ايمن باشد. ماده63 : استفاده از اتصالات مسي در عمليات جوشكاري و برشكاري با گاز استيلن ممنوع است. ماده64 : هر يك از لوله هايي كه گاز را از مولد يا سيلندر بـه مشعل هاي جوشـكاري و برشـكاري انتقال مي دهد بايد مجهز به شير يك طرفة فشاري باشد.

فصل چهارم – عمليات جوشكاري و برشكاري با برق  ماده 65 : در مكان هاي مرطوب كه عمليات جوشكاري و برشكاري با قوس الكتريكـي انجـام مـي گيرد، استفاده از دستكش ، لباس و كفش عايق الكتريسيته و ديگر وسايل حفاظت فردي متناسـب بـا نوع كار الزامي مي باشد. ماده 66 : در موقعيت هايي كه احتمال تماس بدن جوشكار با هادي هاي برق دار وجـود دارد، بايـد اجزاي هادي عايق بندي گردد. ماده 67 : در فرآيندهايي نظير جوشكاري و برشكاري قوس پلاسما كه از ولتاژ هاي بالا استفاده مـي شود، استفاده از عايق بندي مناسب و همچنين نصب علائم و تابلوهاي هشدار دهنده و آموزش افـراد الزامي مي باشد. ماده 68 : كلية تجهيزات جوشكاري و برشكاري قوس الكتريكي و مقاومتي ثابت يا سيار و همچنـين قطعات كار بايد متصل به سيستم اتصال به زمين مؤثر باشد.   ماده 69 : كلية قسمت هاي برق دار دستگاههاي جوشكاري و برشكاري قوس الكتريكي و مقاومتي و تابلوهاي برق آنها بايد به منظور جلوگيري از تماس تصادفي، محافظت گردد. ماده 70 : مقدار جريان مورد استفاده در دستگاههاي جوشكاري و برشكاري قـوس الكتريكـي بايـد متناسب با نوع كار انتخاب گردد. ماده 71 : كابلهاي جوشكاري و برشكاري قوس الكتريكي بايد از نوع انعطاف پذير و متناسب با نـوع كار باشد. ماده 72 : قبل از آغاز جوشكاري و برشكاري بايد از ايمن بودن كليه اتصالات و تجهيزات اطمينـان حاصل نمود. ماده73 : استفاده از هر نوع هادي به جز كابل جوشكاري براي تكميل مدار جوشكاري ممنوع است . ماده 74 : در مكانهايي كه تعدادي دستگاه جوش يا برش قوس الكتريكي در كنار هم مورد اسـتفاده قرار مي گيرند، بايستي تمهيدات لازم براي پيشگيري از خطرات برقگرفتگي و آتش سوزي مـد نظـر قرار گيرد. ماده 75 : در هنگام جوشكاري و برشكاري بايد از نشت روغن ، سوخت و آب سيستم خنك كننـده موتورهاي جوشكاري و برشكاري و همچنين انتشار گازهاي حفاظت كننده قوس جـوش جلـوگيري بعمل آيد. ماده 76 : قبل از جابجايي دستگاههاي جوشكاري و برشكاري قوس الكتريكي بايد نـسبت بـه قطـع كردن منبع برق آنها اقدام نمود . ماده 77 : جايگاه هاي كار فلزي در هنگام عمليات جوشكاري و برشـكاري قـوس الكتريكـي، مـي بايست نسبت به زمين عايق گرديده و يا به سيستم اتصال به زمين مؤثر، مجهز گردند. ماده 78:گيره هاي الكترود بايد مجهز به صفحات يا سپرهاي حفاظتي باشد تـا دسـت كـارگر را در مقابل حرارت حاصله از قوس الكتريكي حفظ نمايد. ماده79 : هنگام تعويض الكترودهاي جوشكاري رعايت اصول ايمني الزامي است. ماده80 : پيچاندن كابل جوشكاري به دور اعضاء بدن ممنوع است. ماده 81 : براي انجام عمليات جوشكاري يا برشكاري در ارتفاع، رعايـت اصـول ايمنـي بـه منظـور جلوگيري از برق گرفتگي و همچنين سقوط افراد و اشياء الزامي است. ماده 82 : تجهيرات جوشكاري و برشكاري كه در فضاي باز مورد استفاده قرار مـي گيرنـد، بايـد از شرايط نامساعد جوي به طور ايمن محافظت گردند . ماده 83 : كلية تجهيزات جوشكاري مقاومتي بايد به نحـوي باشـند كـه از عملكـرد تـصادفي آنهـا جلوگيري گردد . ماده84 : نصب تجهيزات ايمني براي جلوگيري از آسيب ديدن اعضاء بدن كه در داخل منطقه عمـل جوشكاري قرار دارند الزامي است. ماده 85 : دستگيره ها و سوئيچ ها بايد در فاصله اي ايمن تعبيه شوند تا امكان آسيب ديدن دستها در منطقه عمليات جوشكاري مقاومتي وجود نداشته باشد . ماده 86 :كليه تجهيزات جوشكاري مقاومتي كه به شكل معلق(آويزان) و يا اشكال مشابه استفاده مي شوند بايد به سيستم هاي نگهدارنده مناسب تجهيز گردد. ماده 87 : كليه دستگاههاي جوشكاري مقاومتي بايد مجهز به يك يا چند كليد توقـف اضـطراري در مكان هاي مناسب و قابل دسترس باشد. ماده 88 : تمام نقاط قابل دسترس قسمتهاي برق دار دستگاههاي جوش مقاومتي بايد به حفاظ هـاي مناسب تجهيز گردد. ماده 89:كارفرما مكلف است ضمن تعيين محدوده فعاليت كارگران مشمول اين آئـين نامـه و ايجـاد شرايط ايمن ، بر استفاده صحيح ايشان از ابزار آلات ، دستگاه ها و تجهيزات مربوطه نظارتهـاي لازم را بعمل آورد. ماده 90:كليه وارد كنندگان ،توليدكنندگان،فروشندگان ، عرضه كنندگان و بهـره بـرداري كننـدگان از ابزار آلات ، دستگاهها وتجهيزات جوشكاري و برشكاري گرم مكلف به رعايـت اسـتاندارد توليـد و موارد ايمني و حفاظتي در دستگاههاي مربوطه باشند. ماده 91 :مسئوليت رعايت مقررات اين آئين نامه بر عهده كارفرماي كارگاه بوده و در صورت وقـوع هرگونه حادثه به دليل عدم توجه كارفرما به الزامات قانوني مكلف به جبران كليه خسارات وارده بـه زيان ديدگان مي باشد اين آئين نامه مشتمل بر 91 ماده به استناد مواد 85 و 91 قانون كار جمهوري اسلامي ايران در جلسه مورخ 16/5/1387 شوراي عالي حفاظت فني تهيه و در تاريخ24/11/1387 به تصويب وزير كار و امور اجتماعي رسيده است.آئين نامه مذكور جايگزين مواد 30 الي 49 آئين نامه و مقررات حفاظت در ريخته گري ، آهنگري و جوشكاري كه در تـاريخ 20/8/1347 توسـط شورايعالي حفاظت فني تهيه گرديده ، مي باشد.