پمپ و منبع آب خانگی می تواند تحت تاثیر عوامل مختلفی نظیر کارکرد زیاد، نصب غیر اصولی و عدم رعایت نکات اجرایی، دچار مشکلاتی از قبیل لرزش، داغ شدن، کار نکردن و ... شود که در این مطلب، گرم، داغ شدن و سوختن این تجهیزات را واکاوی می کنیم.
داغ شدن پمپ علت های مختلفی می تواند داشته باشد.
عواملی چون زیاد بودن سرعت پمپ، بیشتر بودن ویسکوزیته سیال از حد مورد نظر و وجود یک اشکال مکانیکی و ... می توانند باعث گرم شدن و داغی موتور شوند.
اگر پمپ دارای اتومات دیجیتال باشد، پس از 8 الی 10 ثانیه خاموش می شود و پروانه و الکتروموتور پمپ دچار سوختگی نمی شود.
در حالی که در سیستم های اتومات مکانیکی، با قطع شدن آب، فشار پمپ کاهش می یابد و پمپ درجا کار می کند و به مرور گرم می شود و در نهایت می سوزد. خاموش شدن پمپ آب، یکی از مشکلات شایع تاسیسات ساختمان است.
در مقاله علت خاموش روشن شدن مکرر پمپ آب خانگی به بررسی این مشکل پرداخته ایم.
توجه: در سیستم های مجهز به اتومات دیجیتال، به علت کارکرد طولانی تر و ممتد پمپ نسبت به سیستم های مخزن تحت فشار، بلبرینگ و نافی پمپ زودتر دچار خرابی می شود.
برای اینکه مانع این امر شوید، بایستی در زمان استحمام، گاهی آب را ببندید تا پمپ کمی خنک شود.
با انجام این کار، هم در مصرف آب صرفه جویی می کنید و هم مانع داغ شدن و سوختن بلبرینگ و نافی می شوید.
شکل 2 تصویری از یک پمپ آب خانگی و لوله های متصل به آن
عیب 1: سریع داغ شدن پمپ پس از روشن شدن
علت احتمالی: نیم سوز شدن موتور
توضیح و رفع عیب پیشنهادی:
با توجه به اینکه در هر یک از سیم پیچ های کمکی و اصلی، احتمال ایجاد شدن اتصال حلقه و یا اتصال کلاف وجود دارد، مسیر جریان الکتریکی کوتاه شده و به تبع آن، میدان مغناطیسی مناسبی برای گردش ایجاد نمی شود و همین مساله باعث داغی موتور می شود.
توجه داشته باشید که موتورهای نیم سوز جریان بیشتری نسبت به موتورهای سالم مشابه خود دریافت می کنند.
در صورت مشخص بودن محل اتصالی، برای رفع عیب می توان آن را به نحوی عایق کاری کرد و در غیر این صورت، سیم پیچی موتور باید دوباره انجام شود.
شکل 3 تصویر دیگری از یک پمپ آب خانگی
عیب 2: سریع داغ شدن موتور پس از روشن شدن
علت احتمالی: زیاد از حد بودن بار موتور
توضیح و رفع عیب پیشنهادی:
هر موتوری توان مکانیکی مشخصی دارد و چنانچه نیرویی بیش از توان و ظرفیت موتور خواسته شود، جریان بیشتری از سیم ها عبور می کند که با توجه به عدم همخوانی جریان جدید با سطح مقطع و تعداد دور سیم ها، درجه حرارت موتور زیاد شده و در معرض آسیب قرار می گیرد.
برای رفع عیب، بایستی اقدام به کاهش بار موتور کرد و از فعالیت مداوم آن خودداری نمود.
عیب 3: سریع داغ شدن موتور بعد از روشن شدن و زیر بار خوابیدن آن
علت احتمالی: عمل نکردن کلید گریز از مرکز موتورپمپ
توضیح و رفع عیب پیشنهادی:
علاوه بر اینکه سیم پیچ اصلی جریان دریافت می کند، سیم پیچ کمکی نیز به دلیل خارج نشدن از مدار، همچنان در دریافت جریان مشارکت می کند.
به منظور اطمینان از صحت کارکرد کلید گریز از مرکز، بایستی به صدای کنتاکت آن در حالت دور گرفتن موتور و نیز از دور افتادن آن توجه کرد. برای رفع این عیب، بایستی کلید را سرویس و یا تعویض نمود.
عیب4: صدای زیاد پس از روشن شدن موتور و به گردش درنیامدن آن
علت احتمالی: نیم سوز شدن یا سوختگی موتور
توضیح و رفع عیب پیشنهادی: در این شرایط، موتور سریعا داغ می شود و جریان زیادی می کشد.
در این وضعیت، بوی سوختگی و یا دود ایجاد می شود. برای رفع این عیب، باید سیم پیچی مجددا انجام شود.
عیب 5: عمل کردن فیوز و قطع شدن مدار با روشن کردن موتور
علت احتمالی: سوختن کامل موتور
توضیح و رفع عیب پیشنهادی: با مشاهده استاتور و سیم پیچ های مربوط به آن، از وجود عیب گفته شده اطمینان حاصل کنید. جهت رفع این عیب، سیم پیچی موتور توصیه می شود.
توجه: اتومات های تقلبی چینی، کارکرد سیستم را به شدت مختل می کنند و بر اثر عدم امکان تنظیم اصولی و دقیق اتومات و یا چسباندن پلاتین، پمپ یک سره کار می کند که باعث داغ شدن و سوختگی آن می شود.
اگر به دنبال چرایی یکسره کار کردن پمپ می گردید، به مقاله علت یکسره شدن پمپ آب خانگی به علت خرابی شیر یک طرفه سر بزنید.
یکی از روش های اشتباه لوله کشی، حالتی است که به علت سوار بودن آب تانکر بالای پشت بام روی پمپ پایین، پمپ باید به گونه ای کار کند که به حداکثر فشار کاری برسد و برای همین، یک سره کار می کند تا داغ شود و بسوزد.
اگر لوله کشی به روش اصولی و توسط افراد غیر متخصص انجام شود، این خطر وجود دارد که در راه اندازی سیستم، به علت خالی بودن پمپ، سیستم به طرز مناسبی کار می کند، اما پس از چند ساعت که تانکر پر می شود، عملکرد کل سیستم مختل می شود و با یک سره کار کردن، عملا پمپ پس از مدتی می سوزد.
شکل درست لوله کشی این است که در مسیر، یک شیر یک طرفه نصب شود تا آب به سمت پایین برنگردد. با این حال با توجه به اینکه خرابی یا درست کار نکردن شیر یک طرفه، محتمل است، امکان سوختگی پمپ همچنان وجود دارد.
پس چه بهتر که لوله کشی اولیه به شکل اصولی و توسط افراد متخصصی انجام می شود.
دلیل داغ شدن منبع تحت فشار پمپ آب
تعبیه نکردن مخزن ذخیره آب قبل از پمپ یا کار گذاشتن یک مخزن کم حجم باعث می شود که در هنگام قطع شدن آب، پمپ در حالت خشک کار کند و داغ شود.
این مساله یکی از علت های اصلی خرابی های پمپ می باشد.
در جاهایی که مخزن ذخیره کافی نیز نصب می شود، باید توجه شود که بر اثر سوراخ شدن منبع تحت فشار و به تبع آن خاموش و روشن شدن مکرر پمپ، احتمال سوختگی الکتروموتور وجود دارد.
نکته: معمولا تعداد دفعات تعمیر و سرویس پمپ، بسیار کمتر از تعداد دفعات تعویض کردن منبع فشار می باشد.
سوال 1: گاهی اوقات، بدون اینکه شیر آبی باز شود، پمپ ساعت ها به صورت یک سره کار می کند و داغ می شود و در نهایت می سوزد. علت آن چیست؟
این مشکل معمولا زمانی ایجاد می شود که در سیستم اتومات مکانیکی و منبع تحت فشار، آب قطع شود و یا پمپ دچار گرفتگی هوا شود که در نتیجه آن پمپ داغ شده و می سوزد.
توجه کنید که اتصال آب شهری به پمپ به صورت مستقیم نیست و پس از قطع شدن آب، آب تانکر به مرور کم و تمام می شود که بر اثر آن، پمپ هوا می گیرد به گونه ای که حتی با وصل شدن آب هم مشکل به قوت خود باقی می ماند.
به همین دلیل، توصیه می کنیم که آب شهری را به ورودی پمپ بدهید، تا جایی که حداقل 10 درصد از آب ورودی به پمپ از آب شهری و 90 درصد باقی مانده آن از تانکر تامین شود.
چنانچه اتومات دیجیتال نصب نشود و قطعی آب رخ دهد یا ورودی پمپ بسته شود، فلوتر عمل می کند و پمپ در وضعیت خشک کار می کند و پس از مدتی گرم و داغ شده و می سوزد.
خرابی منبع و پمپ آب خانگی و یکی از مشکلات شایعی است که آرامش ساکنین ساختمان را مختل می کند.
