درباره سوختگی و مراقبت های بعد از آن بیشتر بدانید

آسیب پوست یا سایر بافتها در اثر قرار گرفتن در معرض گرما، تشعشع رادیواکتیو، برق، اصطکاک یا تماس با مواد شیمیایی را سوختگی می نامند. سوختگی حرارتی، هنگامی اتفاق می افتد که برخی یا تمام سلول های پوست یا سایر بافت ها توسط مواد زیر آسیب ببینند.

• مایعات داغ
• جامدات گرم
• شعله های آتش

سوختگی یک مشکل بهداشت عمومی در جهان است و سالانه حدود 180000 نفر در اثر سوختگی جان خود را ازدست می دهند. اکثر این موارد در کشورهای با درآمد کم و متوسط ​​مانند کشورهای آفریقایی و مناطق جنوب شرقی آسیا اتفاق می افتد. طبق آخرین آمار و اطلاعات، میزان مرگ و میر ناشی از این آسیب در زنان نسبت به مردان بیشتر است. خطر بیشتر برای خانمها به پخت و پز با آتش یا اجاق گازهای غیر ایمن است که موجب می شود تا شعله های آتش به اطراف و سمت لباسهای آنها کشیده شود. سوختگی تصادفی ممکن است برای هر کسی اتفاق بیفتد، کودکان، نوجوانان نیز در معرض این خطر هستند، زیرا ممکن است با وسایل خطرناک مانند فندک، کبریت و آتش بازی کنند و دچار آسیب شوند.

چه عواملی خطر سوختگی را افزایش می دهند

سوختگی عمدتا در خانه و محل کار رخ می دهد.کودکان و زنان معمولاً در آشپزخانه های خانگی، به دلیل مخازن حاوی مایعات گرم یا شعله های آتش و مردان به دلیل استفاده از مواد شیمیایی و الکتریکی دچار آسیب می شوند. تعدادی دیگر از عوامل خطر وجود دارند، که در زیر به آنها اشاره شده است.

• مشاغلی که فرد را بسیار در معرض کوره آتش قرار می دهند، مانند کار در کارخانه های ذوب آهن و فلزات
• ازدحام بیش از حد و عدم اقدامات ایمنی مناسب به دلیل فقر و شرایط بد اقتصادی
• به کار گیری دختران جوان و کودکان برای آشپزی و مراقبت از کودکان کوچک
• شرایط پزشکی زمینه ای، از جمله صرع، نوروپاتی محیطی و ناتوانی های جسمی و شناختی
• استعمال بیش از اندازه سیگار و مواد مخدر
• دسترسی آسان به مواد شیمیایی اسیدی و شوینده های خانگی
• استفاده از نفت سفید (پارافین) به عنوان منبع سوخت برای لوازم خانگی غیر الکتریکی
• اقدامات ایمنی ناکافی برای استفاده از گاز مایع و برق

برای کاهش خطر و پیشگیری از سوختگی چه باید کرد؟

سوختگی قابل پیشگیری است. کشورهایی با درآمد بالا از طریق استراتژی های پیشگیری و بهبود مراقبت از افراد آسیب دیده، در کاهش نرخ مرگ ناشی از سوختگی پیشرفت چشمگیری داشته اند. استراتژی های پیشگیری باید شامل آموزش خطرات، آموزش مراقبت از افراد آسیب پذیر و آموزش جامع در زمینه کمک های اولیه باشد. در زیر به برخی از این نکات و آموزش ها اشاره شده است.

• آتش را در محاصره قرار دهید و ارتفاع شعله ها را در محیط های داخلی محدود کنید.
• اجاق های آشپزی ایمن و سوخت های کم خطر را مورد استفاده قرار دهید.
• مقررات ایمنی را در طراحی و ساخت مسکن اعمال کنید.
• دما را در شیرهای آب گرم پایین بیاورید.
• ایمنی در برابر آتش و استفاده از سیستم های آتش نشانی برای اطفا حریق در خانه ها را بیاموزید.
• از استعمال دخانیات در رختخواب خودداری کنید.
• از پیش بندهای مقاوم در برابر آتش هنگام آشپزی استفاده کنید.

انواع سوختگی کدامند؟

ارائه دهندگان خدمات بهداشتی سوختگی را بر اساس درجه و میزان آسیب پوست به صورت زیر دسته بندی می کنند.

• درجه یک، خفیف است. لایه بالایی پوست (اپیدرم) قرمز شده و دردناک می شوند، اما پوست به طور معمول تاول نمی زند.
• درجه دو، روی لایه های پایین پوست (درم) تاثیر می گذارد. آسیب های ناشی از آن ممکن است با احساس درد، قرمزی، تورم و تاول همراه باشد.
• درجه سه، هر سه لایه پوست اپیدرم، درم و چربی را تحت تاثیر قرار می دهد. همچنین فولیکولهای مو و غدد عرق از بین می روند.

انواع سوختگی

برای مراقبت از سوختگی چه باید کرد؟

راهنمای اساسی در مورد کمک های اولیه برای سوختگی در زیر آورده شده است. هنگام مواجه شدن با فردی که دچار آسیب شده، اقدامات زیر را انجام دهید.

• روند سوختن را متوقف کنید.
• با اجازه دادن به بیمار برای غلتیدن روی زمین یا با استفاده از پتو یا آب، شعله های آتش را خاموش کنید.
• برای کاهش دما از آب روان و خنک استفاده کنید.
• در سوختگی های شیمیایی، با استفاده از مقدار زیاد آب، ماده شیمیایی را حذف یا رقیق کنید.
• بیمار را در یک پارچه یا ملحفه تمیز بپیچید و به نزدیکترین مرکز برای مراقبت های پزشکی منتقل کنید.
• قبل از اطمینان از ایمنی خود، کمک های اولیه را شروع نکنید. به عنوان مثال جریان الکتریکی را خاموش کنید و از دستکش برای پاکسازی مواد شیمیایی استفاده کنید.
• خمیر، روغن، زردچوبه یا پنبه خام را روی محل آسیب دیده قرار ندهید.
• از یخ استفاده نکنید، زیرا آسیب را عمیق تر می کند.
• از خنک کردن طولانی مدت محل آسیب خودداری کنید، زیرا منجر به هیپوترمی می شود.
• تا زمانی که ضد میکروبی موضعی استفاده نکرده اید، تاول ها را باز نکنید.
• هیچ ماده ای را مستقیماً روی زخم قرار ندهید، زیرا ممکن است آلوده شود.
• تا زمانی که بیمار تحت مراقبت های پزشکی مناسب قرار نگرفته، از داروهای موضعی استفاده نکنید.