علائم ایمنی ریختن زباله ممنوع

زباله به مجموعه موادی گفته می شه که پس از مصرف یا استفاده، دیگه کارآیی ندارن و دور ریخته می شن. شاید هیچ پدیده ی دیگه ای غیر از زباله، نتونه درست ترین تعریف رو از تمدن امروزی نشون بده. این روزا بشر ردپایی جز زباله از خودش برجا نمی ذاره و این نتیجه ی عطش سیری ناپذیرش برای مصرف بیشتره. اما این ردپا خیلی متنوعه و تبدیل شده به یکی از مهم ترین مشکلات زیست محیطی در شهرها و روستاها؛ و طبیعتا هزینه های زیادی رو هم باید برای مدیریت این پسماند ها پرداخت. در این مقاله سعی می کنیم به زباله و هرچیزی که ربط زیادی به اون داشته باشه بپردازیم.

تعریف زباله

ویکی پدیا زباله رو اینطور تعریف می کنه:     زُباله یعنی پس‌مانده و باقی‌مانده از تولید یا تغییر شکل چیزهای دیگر و نیز آنچه که قبلاً استفاده شده و دیگر به آن احتیاجی نیست.

انواع زباله

زباله ‌ها دسته بندی‌ های مختلفی دارن که این دسته بندی ‌ها به خاطر نوع استفاده ای هست که بعد از بازیافت دارن و یا به خاطر شکلشون و تأثیری که دارن ایجاد شده و البته بسیار از هم متفاوت هستن:

زباله های شهری

از لحاظ اجزای تشکیل دهنده ی زباله، زباله های شهری شامل 79.5 درصد مواد آلی فاسد شدنی، 9.38 درصد کاغذ و مقوا، 2.5 درصد پلاستیک، 2.5 درصد چوب، 2.33 درصد شیشه وسفال و 1.43 درصد منسوجاته. همون طور که می بینید مواد فاسدشدنی بیشترین درصد رو در زباله های شهری دارن و به این ترتیب تهیه کود آلی گیاهی به عنوان یک گزینه ی سودآور و کارآمد مطرحه. علاوه بر این، بازیافت کاغذ، پلاستیک و شیشه هم از جمله مواردیه که در خیلی از کشورهای پیشرفته به اون توجه می کنن. به عنوان مثال می تونید نگاهی به فرایند تفکیک زباله و بازیافت در کشور آلمان بندازین.

زباله های شهری را می توان به چند دسته تقسیم کرد:

زائدات غذایی یا پسماند غذایی و یا پسماند تر

زایدات غذایی به قسمتی از زباله ها گفته می شه که فسادپذیر هستند. این بخش عمدتا از زائدات گیاهان و پسماند ناشی از طبخ غذا و مواد خوراکی به دست می‌آن. به همین دلیل به این نوع زباله ها، پسماند غذایی و یا پسماند تر هم گفته میشه. این بخش از زباله ها اهمیت بالایی دارند چون که عمده‌ی زباله ها از همین نوع هستند و همچنین فسادپذیری بالایی دارند که باعث تولید آلودگی و بیماری میشن . محیط رو کثیف می کنند. از طرفی دیگه میشه از این نوع زباله برای تولید کمپوست هم استفاده کرد.

آشغال یا پسماند خشک

آشغال رو می تونیم قسمت فسادناپذیر زباله به جز خاکستر بدونیم. در واقع بعد از زباله ی تر نوبت به پسماند های خشک می رسه که فعالیت اصلی پاکزی فعلا بازیافت و جمع آوری این موارده. آشغال شامل کاغذ، پلاستیک، شیشه، قطعات فلزی و ... میشه.

نخاله های ساختمانی

زباله های دیگه‌ای در شهر تولید میشن که مثل دو مورد بالا توسط عموم افراد تولید نمیشن ولی باز هم جز دسته ی زباله های شهری قرار دارند. نخاله و زایدات ساختمانی که از ساخت و ساز و یا تخریب ساختمان ها به جا میمونن نخاله های ساختمانی گفته میشه که از بین بردن و پاکسازی این زباله ها از سطح شهر داستان خودش رو داره.

زباله های صنعتی

به تمام زائدات ناشی از فعالیت های صنعتی و معدنی، لجن تصفیه خونه ها و حوضچه های تثبیت خاکستر، پسماندهای پالایشگاهی، صنایع گاز، نفت، پتروشیمی، نیروگاهی و امثال این ها زباله های صنعتی گفته می شه و معمولا شامل فلزات، مواد پلاستیکی، مواد شیمیایی، تولیدات مرجوعی فاسد و غیر مفید و... می شه.

زباله های خطرناک

سازمان حفاظت و بازیابی، زباله های خطرناک رو این طور تعریف کرده: «ضایعاتی که در اثر مدیریت نامطلوب (جمع آوری، حمل و نقل، تصفیه و دفع) باعث مرگ و میر موجودات یا شیوع بیماری های جبران ناپذیر و خطرناک برای انسان، موجودات زنده و یا محیط زیست میشه».سازمان جهانی بهداشت هم در تعریف پسماند های خطرناک گفته: «مواد زائدی که به دلیل خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و یا بیولوژیکی، جمع آوری، جابجایی و دفع اون ها مستلزم تدابیر خاصی هست تا از هر گونه تاثیر سوء بر محیط زیست و سلامت انسان جلوگیری کنه».زباله های خطرناک معمولا یکی از ویژگی های قابلیت انفجار، احتراق، خوردگی، واکنش پذیری و سمی بودن رو دارن و اکثرا تحت عنوان مواد پرتوزا، پس مانده های شیمیایی، زائدات قابل اشتعال، زائدات بیولوژیکی و مواد منفجره دسته بندی می شن.

زباله های بیمارستانی

یکی از مهم ترین انواع پسماند ها که دفع اون ها حتما باید بهداشتی و با رعایت اصول ایمنی صورت بگیره، زباله های بیمارستانی هستن. به همه ی پسماندهای عفونی و زیان آور بیمارستان ها، مراکز بهداشتی - درمانی، آزمایشگاه های تشخیص طبی و بقیه مراکز مشابه، زباله های بیمارستانی گفته می شه. باتوجه به منشا متفاوت آنها؛ برای مثال زباله های بخش عفونی یا اتاق عمل، با مواد زائد آزمایشگاه یا بخش رادیولوژی تفاوت خیلی زیادی دارن. بسیاری از این زباله ها بیماری هایی دارند که به راحتی منتقل میشن و یا ممکنه باعث آسیب رسوندن به دیگران و محیط زیست بشن. در نتیجه زباله های بیمارستانی تقسیم بندی میشن و براساس ویژگی های هرکدوم روش دفع مناسب استفاده میشه.

انواع زباله های بیمارستانی

با توجه به ویژگی های هر کدوم از زباله های بیمارستانی این زباله ها رو در یک دسته بندی قرار میدن. البته در رابطه با انواع زباله های بیمارستانی و روش های دفع اون در مطالب  دیگه بیشتر صحبت می کنیم.

• مواد زاید معمولی
• مواد زاید پاتولوژیک (Pathological Wastes)
• مواد زاید رادیو اکتیو (Radioactive wastes)
• مواد زاید شیمیایی
• مواد زاید عفونی یا زباله های عفونی

زباله الکترونیک

این دسته از پسماند ها از خطرناک ترین اون ها هستن؛ زباله های الکترونیک شامل دستگاه های الکترونیکی مصرف شده و قطعات اون هاست؛ دستگاه هایی مثل تلفن، کاپیوتر، لوح فشرده و ... که حاوی فلزات خطرناکی مثل سرب، کادمیوم و جیوه هستن. اگر این ها رو بعد از پایان عمر مفیدشون بازیافت نکنیم و در طبیعت رها کنیم، موجب آلودگی محیط زیست می شه.با توجه به سرعت پیشرفت تکنولوژی در عرصه ی کامپیوتر و الکترونیک، عمر مفید بسیاری از این ابزارها در جهان، دو تا سه سال کم شده که این عدد در ایران احتمالا 5 هست. البته یادتون باشه که این روزا تعداد موبایل ها از تعداد افراد بسیار بیشتره!با بازیافت پسماند های الکترونیکی می تونیم مقدار کمی از فلزات با ارزش مثل طلا، نقره و مس رو بازیافت کنیم؛ همچنین می شه با بازیافت اون ها، لحیم استخراج کرد. به همین دلیله که خیلی از کشورهای در حال توسعه، به امید دستیابی به این ثروت، زباله های الکترونیک رو از کشورهای پیشرفته وارد می کنن؛ البته این رو هم باید بدونیم که بازیافت غیراصولی زباله های الکترونیک در کشور های جهان سوم، به آلودگی های گسترده منجر شده.

زباله های فضایی

این روزها فناوری فضایی در همه عرصه ها فعاله، حتی در عرصه ی تولید پسماند. زباله های فضایی بخش هایی از فضا پیماها هستن که به عمد یا به سهو در فضا رها شدن و دیگه کاربردی ندارن. اهمیت آنها وقتی مشخص می شه که بدونیم با توجه به تعداد زیاد این قطعات و همین طور روند رشد سریع ماهواره ها و فضاپیماها، احتمال برخوردشان با ماهواره ها بیشتر خواهد شد.

زباله های هسته ای و اتمی

یکی از زباله هایی که حجم بالایی ندارند ولی می تونن خیلی خطرناک باشند ضایعات هسته ای (Nuclear waste) هستند. این نوع زباله ها بخاطر تابش پرتوهای خطرناک و همچنین طول عمر بسیار بالا روش های دفع بسیار مخصوصی دارند و در دفع اون ها باید خیلی دقت کرد. یکی از روش های رایج در دفع این نوع زباله ها دفن کردن اونها در عمق زمین هست. این نوع زباله منابع مختلفی ممکنه داشته باشند که شامل استفاده های پزشکی، صنایع، محصولات چرخه ی سوختی، بازپردازش سلاح های هسته ای و ... میشن.

روش های دفع زباله

همونطور که گفتیم زباله ها مشکلاتی برای محیط زیست و آدم ها ایجاد می کنند و نمیتونیم در طبیعت رهاشون کنیم. بنابر این باید ببینیم چطور میشه اون ها رو دفع کرد و یا با توجه به ویژگی هاشون بازیافت کنیم و دوباره مورد استفاده قرار بدیم. میشه گفت امروزه تقریبا 55 درصد زباله های ما در خارج از شهر و در محل دفن زباله ها دفع میشن. روش های دیگه ای هم به جز دفن جود داره که در ادامه به اونها می پردازیم.

تل انبار کردن(Dumping)

شاید اطراف شهر ها دیده باشین که کوه هایی از زباله جمع شده باشه و یا در چاله های بزرگ و مناطق پست زباله ها جمع شده باشند. این یکی از روش های ساده ی دفع زباله است. در این روش به دلیل اینکه زباله ها پوشانده نمیشن مشکلاتی به همراه داره. به عنوان مثال بوی بد زباله ها پخش میشه و محلی برای تجمع حیواناتی مانند موش ها و مگس ها میشن. یا باد و ... به راحتی ممکنه زباله ها رو پخش کنه. این روش یکی از غیربهداشتی ترین روش های دفع زباله است. البته عمدتا زباله های خشک که آلودگی و فساد کمتری دارند رو به این صورت دفع می کنند اما باز هم مشکلات خودش رو داره.

دفن بهداشتی زباله

در این روش زباله ها رو در چاله ها و مکان های عمیق جمع آوری می کنند و در نهایت روی اونها رو با خاک میپوشونند و خاک رو می کوبند. این روش نسبت به روش قبل بهداشتی تر هست و خطرات کمتری به همراه داره اما باز هم ممکنه مشکلاتی ایجاد کنه. در کل میشه گفت دفن بهداشتی زباله یکی از روش های مناسب برای دفع زباله هست.

سوزاندن زباله

اگر جایی محدودیت زمین داشته وجود داشته باشه و زمین مناسب وجود نداشته باشه سوزاندن زباله یکی از روش های خوب برای دفع زباله هست. همچنین این روش برای دفع زباله های بیمارستانی که خطر های ویژه ای دارند گزینه ی مناسبیه. در بسیاری از کشور ها با توجه به نیاز خود به کود ممکنه زباله های کمتری بسوزونند و اون رو تبدیل به کود بکنند.

دستگاه زباله سوز

کوره زباله سوز و دستگاه های زباله سوز یکی از ابزارهایی برای سوزاندن زباله است. در این دستگاه ها ابزاری برای کنترل گازهای خروجی مضر وجود داره که اثرات مخرب آن بر طبیعت را کاهش میده. این کوره ها گزینه ی بسیار مناسبی برای بیمارستان ها و مکان هایی هستند که نیاز به دفع زباله دارند و از طرفی با کمبود زمین مناسب روبرو هستند. در بسیاری از کشور ها از این کوره ها برای تولید انرژی استفاده می شه.

تهیه کود

بهترین گزینه برای استفاده از زباله های تر، تبدیل اونها به کود هست. زباله ها طی یک فرایند طبیعی به وسیله های باکتری ها تجزیه میشن و به مواد آلی پوسیده ای تبدیل میشن که گیاخاک یا Humus شناخته میشن. به محصول نهایی کمپوست گفته میشه  که مواد ارزشمندی برای خاک داره و برای تقویت خاک استفاده میشه.  در زمان تجزیه زباله ها به وسیله ی باکتری ها دما به 60 درجه سانتی گراد و یا حتی بیشتر می رسه که مدت زیادی طول میکشه و باعث میشه تخم و لارو مگس ها و عوامل بیماری زا از بین برند. در نتیجه ی این فرایند کمپوست، سلامت کامل به دست میاره و میشه بدون نگرانی برای تقویت خاک استفاده بشه. تهیه کود از زباله به دو روش انجام میشه:

• روش بی هوازی یا فرآیند تخمیرداغ
•   0 نظر  |  نوشتن نظر