علائم ایمنی بوق زدن ممنوع

«بسمه تعالي»

تخلفات رانندگي چرا؟

پر واضح است كه "رانندگان" عامل اصلي انجام تخلفات ترافيكي به‌شمار مي روند، اما آنچه كه بر چگونگي رفتار انسان و راننده در زمان رانندگي و يا تغيير آن نقش خواهد داشت ، متفاوت بوده كه در يك دسته بندي كلي سه عامل ،           1- محيطي 2- قانوني و اجرايي 3- دروني را مي توان نام برد.

1. عوامل محيطي :

به مجموعه عواملي گفته مي شود كه در محيط پيراموني و اطراف انسان وجود داشته و منجر به انجام تخلف توسط رانندگان مي گردد . در واقع اين عوامل بگونه‌اي بر رفتار انسان ها اثر مي‌گذارد كه راننده را به سمت انجام تخلف سوق مي‌دهد . كه براي ريشه يابي علل وقوع تخلفات ، لزوما" بايد اين عوامل را به درستي شناخت و تلاش نمود بر اينگونه عوامل تأثير گذار مديريت نموده تا دچار رفتارهاي ناهنجار ترافيكي در جامعه نشويم .

• شرايط آب و هوائي : گرماي بيش از حد هوا در روزهاي تابستان مي تواند موجب ناراحتي خاطر و از بين رفتن آرامش و آسايش و در نهايت بي حوصلگي و خشم رانندگان شود . از طرف ديگر سرماي هوا همراه با شرايط بدآب و هوايي نظير برف و كولاك، مي تواند زمينه ساز ايجاد انگيزه در راننده جهت انجام تخلفات ترافيكي را براي رسيدن سريعتر به مقصد، فراهم نمايد و در حقيقت موجب كاهش آستانه تحمل رانندگان شود .
• وضعيت ترافيكي: تراكم بالاي ترافيك همراه با راهبندان هاي طولاني مدت، بويژه در شرايط نامساعد جوي             مي‌تواند بستر لازم براي تأثيرگذاري در رفتار رانندگان را فراهم آورده و انسان در اين شرايط و فشار رواني احيانا" از كوره به در رود و رفتاري خارج از عرف و عادت از خود بروز دهد كه يكي از آنها مي تواند، انجام تخلفات رانندگي باشد!
•  طرح هندسي راه و كيفيت روسازي: اين دو هم از عواملي هستند كه رانندگي ها بويژه در رانندگي‌هاي طولاني‌مدت، راننده را خسته نموده و موجب استرس يا بروز خشم در رانندگان شوند كه از جمله مي توان به ناهموار بودن جاده‌ها، وجود خرابي و دست اندازها، سرعت گيرهاي ناگهاني و نيز پيچ هاي تند و خطرناك و غيره نام برد .
• وضعيت روشنايي: در برخي موارد انجام تخلف داراي پس زمينه خاص رفتاري نبوده ، بلكه صرفا" به دليل ديد ناكافي از طرف راننده رخ مي‌دهد، بطور مثال ممكن است به علت كمبود روشنايي در راه‌ها برخي علائم راهنمايي و رانندگي توسط رانندگان بويژه در شرايط نامساعد جوي ديده نشده و تشخيص ميزان فاصله‌ها به درستي              انجام نگيرد و همين مسأله موجب بروز برخي تخلفات ترافيكي گردد .
• شرايط پيراموني به لحاظ بصري: بطور مثال در اين مورد مي توان به تبليغات اطراف مسير حركت، به لحاظ نوع تبليغ ، رنگ و طراحي آن اشاره كرد كه مي تواند  به لحاظ رواني بر راننده اثر گذار بوده و باعث ايجاد هيجان در راننده گردد و افزايش رفتارهاي احساسي مي تواند منجر به ايجاد روحيه تهاجمي در رانندگان شود .

1. عوامل قانوني و اجرايي :

به مجموعه عواملي كه مرتبط با قانون و نحوه اجراي آن و نيز بازتاب ها و تبعات اجراي قوانين بوده، اشاره مي نمايد كه مي تواند بر رفتار رانندگان و طرز تلقي آنان و نيز ميزان تبعيت و يا گريز از قوانين و مقررات را فراهم نمايد.

• برخورد با متخلف : اين مسأله از دو جنبه متفاوت قابل بررسي است ، از يك طرف ممكن است برخورد با متخلفين از قوانين رانندگي بسيار ملايم و ناكافي باشد و در نتيجه رانندگان را به تكرار انجام تخلف سوق دهد ! از طرف ديگر برخورد تحقيرآميز و نامناسب با رانندگان متخلف موجب ايجاد روحيه قانون شكني و مخالفت با قوانين راهنمايي و رانندگي گردد .
• نقص قوانين : در برخي كشورها ، تغيير و تحول در قوانين و مقررات ممكن است، بسترهاي لازم را در جامعه نداشته باشد و در حقيقت همراه و هماهنگ با رشد علم و فن آوري نباشد، در اينگونه موارد هم كم كم قانون به حاشيه رانده شده و اجراي آن دچار مشكل شود .
• عدم اجراي كامل قوانين : قوانين و مقررات وضع شده در جامعه از نگاه طراحان اوليه و قانون گذاران بايد مانند يك پازل كامل در جامعه پياده شود تا تأثير آن ايجاد گردد . اگر بخاطر دلايل گوناگون و يا نظارت ناكافي ،  بخشي از قطعات پازل قانون اجراء و بخشي از قطعات پياده نشود آن شكل لازم محقق نمي شود و در نتيجه زمينه گريز از مقررات و قوانين توسط رانندگان شكل مي گيرد .
• بازدارنده نبودن جريمه ها: براي بسياري از افراد و در برخي از جوامع از لحاظ فرهنگي، جريمه يكي از مهم ترين ابزارهاي مبارزه و برخورد با تخلفات رانندگي محسوب مي گردد كه استفاده از آن در كنترل بي نظمي‌هاي ترافيكي مؤثر بوده و يا لااقل در يك برهه زماني كوتاه مدت ضروري و تأثيرگذار مي باشد تا بتواند آرام ، آرام به يك عادت و يا رفتار در جامعه تبديل شود . اغلب رانندگان از جريمه شدن واهمه دارند و يا در مكان‌هايي كه مأموران راهنمايي و رانندگي حضور دارند از ارتكاب كوچكترين تخلفي نيز خودداري مي كنند . اما اگر ميزان جريمه هاي رانندگي پائين باشد آن قدرت بازدارندگي و تغيير رفتار در رانندگان را ايجاد نمي نمايد و موجب تجري بيشتر رانندگان متخلف مي گردد .

1. عوامل دروني انسان :

مطالعات و بررسي ها نشان مي دهد، در بخش قابل توجهي از تصادفات ترافيكي، اشتباهات انساني دخيل است بنابراين آنچه اهميت بيشتري مي يابد، شناخت هرچه بيشتر عامل دروني انسان است كه به نوبه خود مجموعه قابل توجهي از عوامل را در مي گيرد، شناخت اين عوامل مستلزم بررسي ويژگي هاي فردي راننده ، تعاملات اجتماعي، ويژگي هاي روحي و رواني ، تربيت افراد، سطح فرهنگ، ميزان آگاهي و ... را ضروري مي سازد .

و در حقيقت هر فرد انساني بايد براي حضور در جامعه و براي رعايت حقوق اوليه انساني در اجتماع، رفتارهاي خود را ريشه‌‌يابي نموده، عوامل تأثيرگذار رفتاري را بازيافته تا بتواند به درستي بر اين رفتارهاي غير نُرم و ناهنجار مديريت نمايد تا حقوق خود و ديگران را تضييع ننمايد .

• ريسك پذيري رانندگان : بطور كلي يكي از انگيزه هاي اصلي انسان براي انجام تخلف ريسك پذيري آنها مي باشد در واقع در اكثر موارد، انجام تخلف همراه با سود و منفعت خواهد بود كه حتي گاهي اين منفعت از هزينه هاي ايجاد شده در اثر انجام تخلف (نظير جريمه هاي حاصل از آن ) نيز بيشتر خواهد بود . بنابراين راننده در زمان انجام تخلف ابتدا بطور آني با در نظر گرفتن منافع حاصل از انجام تخلف و نيز هزينه هاي احتمالي (بالقوه) آن ، نسبت به اين موضوع اقدام مي نمايد . كه متأسفانه فارغ از تبعات انجام تخلفات در جامعه و براي افراد ديگر مرتكب رفتار غير معمول در جامعه مي گردد .
• خودنمايي: اين مسأله در رانندگان جوان بيشتر ديده مي شود، رانندگاني كه بيشتر نياز به جلب توجه و ديده شدن در جامعه دارند ، معمولا" در زمان رانندگي اقدام به برخي حركات نمايشي و تخلفات رانندگي مي نمايند كه هم خود را به خطر انداخته و حتي ديگران را هم در معرض رفتار ناپسند خود قرار مي دهند .
• غرور و خودبرتربيني: برخي از افراد و گروه ها در جامعه ، با توجه به نوع تربيت و فرهنگ خاصي كه در آن پرورش يافته‌اند، همواره در اكثر عرصه هاي اجتماعي داراي نوعي روحيه خود برتر بيني و غرور مي‌باشند. اين افراد معمولا" در زمان رانندگي با انجام تخلفات، منافع خود را بر ديگران ترجيع داده و حتي در برخي موارد منافع سايرين را به مخاطره مي‌اندازند .
• ناآگاهي وبي اطلاعي راننده : گاهي اوقات فرد متخلف با توجه به كمبود اطلاعات و ناآگاهي ، ممكن است اقدام به انجام تخلف نمايد يا اينكه واقعا" از عواقب فردي و اجتماعي، مستقيم و غيرمستقيم، آني و آتي انجام تخلف          بي اطلاع باشد كه البته با گسترش روزافزون رسانه‌ها و سيستم هاي اطلاع رساني در جامعه نا آگاهي رانندگان بسيار بعيد به نظر مي‌رسد.
• آموزش نادرست و فرهنگ غلط: بسياري از ناهنجاري و مشكلات اجتماعي، ريشه در تربيت و تعليم دوران كودكي افراد جامعه دارد كه بايد تعاليم ترافيكي از همان دوران كودكي با شيوه هاي متنوع براي كودكان فراهم شود تا بسترساز يك فرهنگ اجتماعي و قانون پذير در بزرگسالي باشد .
• عدم تمركز حواس: در برخي از موارد، رخداد تخلف ناشي از عدم تمركز حواس رانندگان و در نتيجه بي توجهي آنها به قوانين و مقررات رانندگي مي باشد ، در اينگونه موارد فرد عليرغم ميل باطني و با انگيزه‌هاي شخصي مرتكب خلاف مي شود ، از مصرف الكل و داروهاي روان گردان تا مكالمه با تلفن همراه ، خوردن و آشاميدن ، استعمال دخانيات و ... از جمله عوامل اختلال در حواس رانندگان هستند كه جز خود راننده كسي در انجام آن دخيل نمي باشد !
• محرك هاي دروني: خشم و عصبانيت ، اضطراب و اضطرار ، استرس، هيجان و هرگونه عاملي كه موجب برانگيختن احساسات رانندگان شود، مي تواند به عنوان محركي جهت انجام تخلفات ترافيكي تلقي شود، بطور مثال در موارد اضطراري، فرد به راحتي اقدام به بي قانوني خواهد كرد و يا در حالت اضطراب و استرس، تمركز رانندگان از بين رفته و ممكن است، مرتكب تخلف شوند .

هر يك از عوامل انساني، ذكر شده بالا منجر  به نوعي رانندگي خواهد شد، كه به رانندگي تهاجمي معروف است در اين نوع رانندگي فرد در جهت آسيب رساندن به خود و يا در خطر قرار دادن ديگران ، به نوعي رانندگي مي كند كه موجبات اين موارد را فراهم مي‌سازد، در اين شرايط ، قدرت و ادراك راننده از حالت طبيعي خارج و تسلط او بر خودش كاهش يافته و در موقعيت خطرپذيري قرار مي‌گيرد كه مي‌تواند منجر به بروز تخلفات و در نتيجه وقوع تصادفات گردد .