در این مقاله قصد داریم اطلاعاتی در مورد ابزارهای حفاظت و ایمنی در برابر ارتفاع در اختیار شما قرار بدهیم. با مجله خبری زودتولز در ادامه همراه باشید…
تجهیزات و وسایل حفاظت فردی
استفاده از وسایل استاندارد و کاربرد صحیح وسایل حفاظت فردی به همراه آموزش نقش مهمی در کاهش حوادث ناشی از کار در ارتفاع دارد. طبق آیین نامه موجود، کار در ارتفاع بالاتر از ۲ متر جزء کار در ارتفاع محسوب شده و باید مقررات لازم در این زمینه مورد توجه مسئولین ایمنی شرکت ها قرار گیرد.
۱. آموزش: مهمترین قسمت در نهادینه کردن فرهنگ ایمنی و کاهش حوادث ناشی از کار می باشد که این امر توسط کارشناسان با تجربه انجام میپذیرد. فبل از شروع کار تمامی تمهیدات لازم توسط مدیر ایمنی در محل به افراد تذکر داده می شود (قبلا افراد بایستی در کلاسهای آموزشی work at height شرکت نموده باشند)
۲. محل اتصال: جایی که قلاب کمربند ایمنی یا سایر تجهیزات کار در ارتفاع که به آن نقطه بسته می شوند از پایدارای واستحکام کافی برخوردار باشد این محل باید به تایید مدیر ایمنی رسیده باشد.
۳. کارگران از کار در ارتفاع ترس و واهمه ای نداشته باشند و از لحاظ جسمی و روحی آمادگی لازم را داشته باشند.
۴. تجهیزات و وسایل حفاظت فردی مناسب و درست انتخاب شده باشند.
۵. کارگران پس از سقوط به چیز دیگری برخورد ننمایند. (مثلا ساختمان، تجهیزات، تاسیسات و …)
۶. تمامی تجهیزات وسایل حداقل سالی یکبار بطور کامل مورد بازرسی و آزمایش مربوطه قرار گیرند. (البته طبق اصل کلی هر کاربر روزانه قبل از شروع کار باید از صحت ودرستی وسایل وتجهیزات خود مطمئن شده وسپس کار را شروع نماید.)
۷. شرایط جوی نظیر باد شدید، شرجی و گرم یا سرد بودن هوا … برای کارمورد تایید مدیر ایمنی باشد.
کارگران :
۱. هرگز در ارتفاع به تنهایی کار نکنند.
۲. هرگز محل اتصال p.p.e و سایر تجهیزات را خود سرانه انتخاب نکنند.
۳. قبل از شروع کار از محل بازدیدداشته ووسایل حفاظت فردی خود را بازرسی نمایند.
۴. در حین کار اگر هرگونه مشکل وایرادی مشخص شد سریعا به مسئول ومدیر ایمنی خود اطلاع دهند.
۵. در نگهداری و مراقبت از p.p.e و سایر تجهیزات و ادوات کار کوشا باشند.
A.B.C.D ایمنی در ارتفاع
اصول A.B.C.D برای ایمنی در ارتفاع بسیار مهم و کاربردی می باشد که در زیر هر کدام از موارد را به صورت جداگانه شرح می دهیم:
A:Anchorage محل اتصال
نقش مهمی در سیستم (PFAS (PERSONAL FALL ARREST SYSTEM دارد این محل توسط مدیر ایمنی انتخاب و تایید می شود. حداقل فاکتور مقاومتی این محل ۲۲۵۰ کیلوگرم می باشد. محل اتصال باید بالاتر از محل کار فرد باشد. این محل فقط برای اتصال P.P.E می باشد نه سایر تجهیزات مانند داربست معلق و …. به آن !
B:Body harness کمربند ایمنی
که بعدا مفصلا توضیح داده میشود .حداقل فاکتور مقاومتی B ۸۱۰ کیلوگرم می باشد .
C:Connectors اتصالات
شامل :لنیارد ،کارابین،طناب نجات life line وگیره های یک یا دوطرفه طناب ،گیره فنری و…
D:Deceleration Device میراکننده ها (کاهنده شتاب )
شامل :انواع جذب کننده انرژی (به شکل طناب کشی ) بلاکر ها railblock و…
اتصالات/connectors karabiners
قطعات فلزی از جنس فولاد ،آلیاژ آلومینیوم،نیکل و…هستند که برای اتصال قسمتهای مختلف تجهیزات به یکدیگر بکار میروند .مثلا برای اتصال هارنس به طناب نجات،لنیارد یا اتصال بلاکرها به هارنس و…این وسایل باید حداقل تحمل ۴۰۰۰ پوند را داشته وبایستی عاری از هرگونه لبه تیز وبرنده باشند .مدلهای قبلی این تجهیزات فاقد قفل ایمنی بوده وامکان باز شدن خودبخودی آنها وجود داشته ولی در مدلهای جدیدdouble locking system برای ایمنی بیشتر تعبیه شده که ابتدا باید ضامن رافشرده نگه داشت تا دهانه بست (اتصال )باز شود .
انواع اتصالات :
• Screw
• Manucroche
• Pro
• atlas
حداقل فاکتور مقاومتی ۲۳kn برای کارابین ها Karabiners در نظر گرفته شده که هنگام استفاده آن باید مدنظر قرار گیرد. در مورد کارابین و بست ها دقت کنید که دارای علامت استاندارد (مثلا۳۶۲ CE) و شماره سریال ساخت باشند از خرید تجهیزات فاقد علامت استاندارد، شماره سریال و … جدا خودداری کنید. CONNECTOR ها در کارخانه سازنده و آزمایشگاه های مجاز مورد آزمایش قرار گرفته و در صورت تایید اجازه تولید و مصرف دارند .
کمربند ایمنی full body harness
قبل از شروع کار از تمامی قسمتهای کمربند بازدید کنید. سگک، کارابین، بست ها، تسمه، طناب کمربند و … . مراقب باشید که اگر در قسمتی نقصی مشاهده کردید حتما آن رارفع نمایید .کمربند باید خوب روی بدن بسته شود و تاب خوردگی نداشته باشد .بین جناغ سینه وکمربند حداقل به اندازه یک کف دست باز فاصله باشد .در ناحیه بین دو ران پا کمربند خوب محکم باشد تا در هنگام سقوط کمترین آسیب به اندامهای آن قسمت وارد شود .
مواظب باشید که کمربند به رنگ، روغن، گریس و …آلوده نشود. از کشیدن بیمورد طناب، پرتاب کردن آن و ضربه زدن به آن خودداری کنید. در بالای سازه های فلزی کمربند را به جای محکم و قابل اطمینان ببندید ترجیحا از life line طناب نجات استفاده کنید. در هنگام استفاده از سبد جابجایی نفر man basket طناب بایستی به قلاب جرثقیل بسته شود. در گوشه های تیز اجسام مراقب بریدگی طناب باشید. استفاده از safety belt منسوخ شده زیرا در هنگام سقوط افراد ضربه شدیدی به کمر وارد میکند که می تواند موجب آسیب شدید به نخاع و کمر شود .full body harness چون از چند جهت بدن را در بر میگیرد (ران پا،کمر ،سینه و شانه) فشار وارده به بدن در چند نقطه پخش میشود که از شدت عوارض میکاهد. ازارتفاع ۲ متر به بالا بستن کمربند اجباریست. از اضافه کردن خود سر طول طناب کمربند خودداری کنید. در جایی که طول طناب کم می باشد می توانید از یک belt تسمه سالم استفاده کنید از طناب های نجات قرقره ای که متحرک هستند و همراه کاربر جابجا میشوند نیز میتوان استفاده نمود.
در ارتفاع ۲ متر به بالا باید از کمربند ایمنی استفاده کرد قبلا از استفاده میشد که عوارضش بیشتر از فوایدش بود و امروزه منسوخ شده است .قبل از هر چیزی فرد باید نحوه استفاده درست از کمربند ایمنی را فرا گیرد.
قبل از شروع کار باید از تمامی قسمتهای کمربند شامل سگگ ،کارابین تسمه ها وسایر ضمائم بررسی شودتا مشکلی نداشته باشد .از آلوده کردن کمربند به رنگ ،روغن و ضربه شدید و کشیدن آن خودداری کنید در ناحیه ران پا کمربند بایستی بدرستی ومحکم قرار گیرد که در هنگام سقوط کمترین ضربه به بدن بویژه ناحیه بین دو ران وارد آید .فاصله مناسب بین جناغ سینه وکمربند به اندازه یک کف دست باز می باشد (اگر میخواهید ببینید که چه مقدار کمربند را محکم کرده اید )در بالای سازه های فلزی بهتر آن است که کمربند را به life line طناب نجات ببندید ویا جای محکم دیگر .از اضافه کردن خودسر طول طناب کمربند خودداری کنید.
طناب نجات
یکی از مهمترین تجهیزات ایمنی برای کار در ارتفاع lifeline طناب نجات می باشد .طناب نجات محل اتصال کمربند ایمنی full body harness می باشد که کمربند توسط لنیارد وکارابین به آن متصل میشود .۲ نوع طناب نجات داریم :
۱. طناب نجات افقی horizontal lifeline
بیشتر برای کار در روی سقف،تراسها ،خرپای سوله ها وساختمانها بکار میرود .حداقل قطر کابل فلزی آن ۸ میلیمتر می باشد .در بعضی از انواع آن از ریل فلزی استفاده میشود که توسط حلقه گوی فلزی به کارابین وهارنس وصل میشود.
۲.طناب نجات عمودی vertical lifeline
بیشتر برای بالارفتن ایمن از نردبان ،برجهای مخابراتی ،فرستنده های تلویزیون،پلهای فلزی و… بکار میرود.
در نوع rail block مانندنوع lifeline افقی با حرکت گوی لغزان در ریل فلزی به کارابین وهارنس وصل میشود ضمنا گیره های یک یا دوطرفه خودکار نیز ضریب ایمنی کار را بالا میبرند.
از مهمترین تجهیزات فلزی در طناب نجات موارد زیر قابل ذکر هستند .
۱. قلابهای چند کاره
۲. انرژی گیر (ضد شوک )
۳. cabloc fall arrestor
۴. وزنه تعادلی
۵. کابل فلزی با حداقل قطر ۸ میلیمتر فولادی
طبق استاندارد ANSI طنابهای نجات باید تحمل ۵۴۰۰ پوند بار ثابت را داشته باشند .
انواع گیره ها Device (rope grab system ,wire rope grab ) Grabbing
این وسایل کاربرد زیادی هنگام کار در ارتفاع دارند بطور مثال زمانی که فرد ازبرج مخابراتی یا تلویزیون بالا میرود (حرکتهای عمودی ) .وظیفه این تجهیزات اتصال کمربند ایمنی به لنیارد یا طناب نجات میباشد .بسیاری از این گیره ها در حالت عادی آزاد بوده وهمراه با فرد جابجا میشوند ولی در مواقعی که فرد حرکت ناگهانی داشته باشد (مانند لغزش،افتادن وسقوط )دستگاه عمل کرده وفرد را معلق در هوا نگه می دارد البته نکته مهم این است که افراد پس از سقوط به جایی دیگر برخورد نکنند وبلافاصله به پایین منتقل شوند .
این گیره ها بطور کلی در دونوع طراحی شده اند .یک نوعLocked position از آنها فقط در یک جهت حرکت میکنند ودر نوع دوم Automatic position با تغییر ضامن میتوانند حرکت دو طرفه داشته باشند . میتوان پس از رسیدن به محل کار برای برگشت و حرکت رو به پایین جهت ضامن را برعکس نمود وبه پایین حرکت کرد.جنس این تجهیزات معمولا ازآلیاژ آلومینیوم ،فولاد ،گالوانیزه وسایر فلزات مقاوم می باشد .این تجهیزات حداقل باید تحمل ۴۰۰۰ پوند فشار را داشته باشند . جدیدا بعضی از این وسایل در داخل ریل حرکت میکنندکه از ضریب اطمینان بالاتری نسبت به انواع دیگر برخوردار هستند.